Δεύτερο όνειρο

Ένα από τα οκτώ ποιήματα του Συνθέματος 1833-1834 και, ειδικότερα, ένα από τα τέσσερα σατιρικά όνειρα. Αμέσως μετά την ξαφνική αφύπνιση του ποιητή στο τέλος του πρώτου ποιητικού σατιρικού ονείρου με τον τίτλο Η Τρίχα, ο ποιητής αποκοιμιέται ξανά και βλέπει ένα νέο όνειρο, το οποίο αντιστοιχεί σε ένα καινούριο σατιρικό ποίημα (στο οποίο ο ίδιος ο ποιητής δίνει τον προσωρινό τίτλο: Δεύτερο όνειρο). Η υπόθεση έχει ως εξής: Από το κεφάλι του ποιητή που κοιμάται προβάλει ένας νάνος ο οποίος στη συνέχεια βρίσκεται στο κρεβάτι κάποιου ευγενή της Ζακύνθου. Ο ευγενής φαίνεται ότι ζηλεύει τον ποιητή. Ο νάνος τον κοροϊδεύει και τον διαβεβαιώνει ότι το αφεντικό του (δηλαδή ο ποιητής) δεν θα του αφιερώσει ποτέ ένα μεγάλο ποίημα, όπως πιστεύει.

Βασικός στόχος του σατιρικού ονείρου είναι τώρα κάποιος R [=Γεώργιος Δε Ρώσσης] ή, σε μια δεύτερη σκέψη, κάποιος B [=Διονύσιος Βούλτσος]. Η πρόθεση του Σολωμού να σατιρίσει τον άλλοτε καρδιακό του φίλο Γεώργιο Δε Ρώσση, στον οποίο ήθελε να αφιερώσει το «μεγάλο ποίημα» Εις τον θάνατον του Λορδ Μπάιρον, συνδέεται άμεσα με τη στάση που κράτησε στην οικογενειακή δίκη. Όσο για τον Βούλτσο, είναι γνωστός για την συνεργασία του με τον Μέτλαντ και την καταγγελία σε αυτόν της αναφοράς-διαμαρτυρίας την οποία σχεδίαζαν να υποβάλουν διάφοροι ζακυνθινοί πολίτες στον Βασιλιά της Αγγλίας, διαμαρτυρόμενοι κατά του Μέτλαντ και του συντάγματός του. Ανάμεσα στους πολίτες ήταν και ο ίδιος ο Σολωμός. Γνωρίζοντας, βέβαια, από την αλληλογραφία του Σολωμού ότι οι σχέσεις του με τον Βούλτσο δεν έχουν διακοπεί, δεν είναι σαφής ο λόγος που θέλει να τον σατιρίσει. Ωστόσο, ο Βούλτσος είναι το επίκεντρο της σάτιρας και του επόμενου σατιρικού ονείρου, του Φουρκισμένου.

Εκδόσεις: Το Δεύτερο όνειρο δεν υπάρχει στην πρώτη μεταθανάτια έκδοση του σολωμικού έργου από τον Πολυλά (Διονυσίου Σολωμού Τα Ευρισκόμενα, Κέρκυρα [1859] 1998) ούτε στις εκδόσεις Απάντων που ακολούθησαν. Το έργο έγινε για πρώτη φορά γνωστό το 1978, από την Ελένη Τσαντσάνογλου, η οποία και το δημοσίευσε στη μελέτη Μία λανθάνουσα ποιητική σύνθεση του Σολωμού. Το αυτόγραφο τετράδιο Ζακύνθου αρ. 11. Εκδοτική δοκιμή, Ερμής, Αθήνα 1982 [διδακτορική διατριβή: Θεσσαλονίκη 1978].