12/10/1821: Τα γεγονότα του Υψόλιθου στη Ζάκυνθο
Τιμώντας την επέτειο των γεγονότων στον Υψόλιθο, το Μ.Σ.&Ε.Ζ. δημοσιεύει το σχέδιο του Χρήστου Ρουσέα που παρουσιάζει τα γεγονότα που έλαβαν χώρα στις 12 Οκτωβρίου 1821. Ευρίσκονται στο Αρχείο του Μουσείου και είναι δωρεά Μαρίας Ρουσέα.
Το ιστορικό:
Λίγους μήνες μετά την εκδήλωση της Επανάστασης του 1821, ο τουρκικός στόλος, με επικεφαλής τον Καρά Αλή, έχει βρει ασφαλές ορμητήριο για τις επιδρομές του στη Ζάκυνθο. Τα Επτάνησα αγγλοκρατούνται, αλλά οι Βρετανοί είναι ολοφάνερα εχθρικοί απέναντι στους Έλληνες επαναστάτες και βοηθούν απροκάλυπτα τους Τούρκους.
Στις 12 Οκτωβρίου 1821 ο τουρκικός στόλος απέπλευσε, αλλά ο Μιαούλης τον παρακολουθούσε από κοντά. Μόλις ένα πλοίο απομακρύνθηκε λίγο από τον κορμό του τουρκικού στόλου, δύο ελληνικά πλοία, με καπετάνιους τους Σαχίνη και Ραφαλιά, το απέκοψαν και του επιτέθηκαν. Άρχισε ναυμαχία πολύ κοντά στη στεριά, με τους Ζακυνθινούς να έχουν πλημμυρίσει τα γύρω υψώματα και να την παρακολουθούν ανήμποροι.
Σε κάθε κανονιά των ελληνικών πλοίων ζητωκραύγαζαν, ενώ έβριζαν και χειρονομούσαν κατά των Τούρκων. Γρήγορα φάνηκε η ανωτερότητα των ελλήνων ναυτικών. Το τουρκικό πλοίο έχασε είκοσι από τους εξήντα άνδρες του και πήρε φωτιά, οπότε ο καπετάνιος του αποφάσισε να το ρίξει στη στεριά για να βρει υποστήριξη στους Άγγλους. Το φλεγόμενο πλοίο προσάραξε στη θέση Υψόλιθος, δίπλα στην παραλία του Λαγανά. Μόλις όμως έπιασε στεριά, οι ερεθισμένοι Ζακυνθινοί, που στήριζαν ολόψυχα τον ελληνικό Αγώνα, όρμησαν εναντίον του πληρώματος με άγριες διαθέσεις.
Ο Άγγλος διοικητής, συνηθισμένος σε ντόπιους που ποτέ δεν είχαν δείξει επαναστατικές διαθέσεις, έστειλε απλώς ένα στρατιωτικό απόσπασμα από δεκαοχτώ άτομα κι έναν αξιωματικό για να περιμαζέψουν τους Τούρκους. Οι εξαγριωμένοι Ζακυνθινοί, οπλισμένοι με ό,τι όπλο είχαν στα σπίτια τους, επιτέθηκαν και σε αυτούς, σκοτώνοντας δύο και τραυματίζοντας έναν αξιωματικό. Νέο απόσπασμα, από πενήντα στρατιώτες, απώθησε προσωρινά τους εξεγερμένους, αλλά το βράδυ δέχθηκε νέα επίθεση από εκατοντάδες Ζακυνθινούς, με αποτέλεσμα να αφήσει πίσω πάνω από δέκα νεκρούς. Οι Βρετανοί αντέδρασαν με την αγριότητα που εκδήλωναν απέναντι σε επαναστατημένες αποικίες.
Τα αντίποινα για όλα αυτά ήταν φοβερά. Κηρύχτηκε στρατιωτικός νόμος όχι μόνο στη Ζάκυνθο, αλλά και σε όλα τα Επτάνησα και άρχισαν οι συλλήψεις και οι ανακρίσεις. Ανάμεσα στους συλληφθέντες, που οδηγήθηκαν στο στρατοδικείο και καταδικάστηκαν σε θάνατο με απαγχονισμό, ήταν και ο νεαρός Γιάννης Κλαυδιανός από το χωριό Φιολίτης.
Η εκτέλεσή του έγινε, όπως και άλλων τεσσάρων, στην πλατεία του Αγίου Νικολάου του Μώλου και το πτώμα του, αφού τυλίχτηκε με πίσσα, τοποθετήθηκε σε σιδερένιο κλουβί και μεταφέρθηκε στον τόπο της καταγωγής του, στο χωριό της Ρίζας Φιολίτης και κρεμάστηκε απέναντι ακριβώς από το σπίτι του, στο Λόφο της Αγίας Ιερουσαλήμ. Οι άλλοι τέσσερις ήταν οι: Θεόδωρος Πέττας ή Γλάρος, Διονύσιος Κοντονής, Παναγιώτης Ρουμελιώτης και Αντώνιος Τζούκος ή Γράμψας
Το αποτρόπαιο αυτό γεγονός, δείχνει ξεκάθαρα την πολιτική της δήθεν «Προστασίας» των Επτανήσων και τα μαρτύρια του λαού της, που προέκυψαν από αυτήν.
Διαβάστε περισσότερα:
- Μια σταγόνα ιστορία, Δημήτρης Καμπουράκης, εκδόσεις Πατάκη:
- «Ο “Λόφος του Κρεμασμένου” στου Φιολίτη Ζακύνθου», του Διονύση Φλεμοτόμου: https://www.imerazante.gr/2014/10/01/89338