Προθάλαμος Ισογείου

Στις μέρες μας, η σύγχρονη μουσειακή αντίληψη θέλει να μετατρέψει την επίσκεψη σ’ ένα μουσείο σε εμπειρία γνώσης και ιστορικής αυτοσυνειδησίας. Για ένα ιστορικό και λαογραφικό μουσείο, που σκοπεύει να στεγάσει τις μνήμες μιας τοπικής ιστορίας, που βίαια τραυματίστηκε στη σεισμοπυρκαγιά του 1953, η εμπειρία αυτή ξεκινάει από την είσοδο του επισκέπτη σ’ αυτό.

Tα εννέα κιγκλιδώματα, κατασκευασμένα από σίδερο, τελευταία απομεινάρια σημαντικών μνημείων, που εκτίθενται στην αυλή του μουσείου, στον τοίχο που ακουμπά πάνω στην καθολική εκκλησία του Αγίου Μάρκου, προέρχονται από περισυλλογή, από τις κατεστραμμένες εκκλησίες της πόλης, μετά τους σεισμούς του 1953 και είναι από τα πρώτα αντικείμενα της συλλογής του. Ακολουθούν το σχήμα των παραθύρων των ναών του νησιού: άλλα είναι ημικυκλικά, άλλα ορθογώνια, άλλα τετράγωνα και άλλα έχουν σχήμα κυκλικό ή ημικυκλικό.

Ο σεβασμός στον λαϊκό πολιτισμό μέσα από την έκφραση της μεταλλουργίας-μεταλλοτεχνίας, από την είσοδο κιόλας στην αυλή του Μουσείου Σολωμού, προκαταλαμβάνει τον επισκέπτη για μια περιήγηση που θα συμπεριλάβει όλες τις εκφάνσεις του επτανησιακού βίου. Το πρώτο έκθεμα, που αντικρίζει ο επισκέπτης μπαίνοντας στο Μουσείο, είναι ένα τμήμα από το δέντρο στο Λόφο του Στράνη, κάτω από το οποίο ο Διονύσιος Σολωμός εμπνεύσθηκε και έγραψε τον «Ύμνο εις την Ελευθερία» και τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους», το Μάιο του 1823. Ο πίνακας με τα ονόματα των Ευεργετών-Χορηγών-Δωρητών στην είσοδο, μνημονεύει όλους εκείνους που στήριξαν και στηρίζουν άοκνα το Μουσείο από την πρώτη μέρα της σύστασής του.

Στο πλατύσκαλο της σκάλας, προβάλλει επιβλητικός μπροστά από τοξωτό βυσσινί βάθος, που ανεβάζει στον όροφο, ο ανδριάντας του Διονυσίου Σολωμού, έργο του γλύπτη Γεωργίου Βρούτου, που είχε φτιαχτεί το 1902 και είχε τοποθετηθεί στην σημερινή πλατεία Σολωμού. Το άγαλμα κατέπεσε με τους σεισμούς του 1953. Αρχικά είχε τοποθετηθεί στην αυλή του Μουσείου. Μετά από τη συντήρηση, που ανέλαβε για την Ελληνική Εταιρεία Λαογραφικής Μουσειολογίας, ο γλύπτης Στέλιος Τριάντης, το 1991, τοποθετήθηκε μέσα στο Μουσείο. Δίπλα του εκτίθεται ο πανηγυρικός λόγος, που εκφωνήθηκε από τον Φρειδερίκο Καρρέρ, κατά τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα, δωρεά Αλίκης Φιλιπποπούλου-Λογοθέτη.

Μία πινακίδα με την ιστορία και το περιεχόμενο του Μουσείου, για τους ανθρώπους με προβλήματα όρασης, σε γραφή Braille, σηματοδοτεί την πολιτική του Μουσείου για προσβασιμότητα από όλους στους χώρους του . Στον ίδιο χώρο, το Εκδοτήριο των εισιτηρίων και το Πωλητήριο με τις εκδόσεις του Μουσείου.